„Toksycy” Silvii Congost – recenzja

Człowiek jest istotą społeczną. Nie da się więc zaprzeczyć, że relacje międzyludzkie są istotnym – o ile nie jednym z najważniejszych – elementów naszego życia. To kontakt z drugim człowiekiem zapewnia nam potrzebne wsparcie, buduje poczucie bezpieczeństwa. Niestety nie każda relacja, w jaką wchodzimy w naszym życiu, jest dla nas zdrowa – wiele z nich to główne źródła stresu, napięcia i cierpienia.

O tego typu relacjach przeczytacie w książce Toksycy. Jak uwolnić się od ludzi, którzy zatruwają ci życie w związku, rodzinie i pracy Silvii Congost wydanej ostatnio przez Znak Literanova (tłum. Grzegorz Ostrowski).

Toksycy to poradnik, który oferuje czytelnikom praktyczne narzędzia do identyfikacji i radzenia sobie z toksycznymi osobami w różnych sferach życia. Autorka, będąca doświadczoną psychoterapeutką, dzieli się zarówno swoją wiedzą zawodową, jak i osobistymi doświadczeniami, co nadaje publikacji autentyczności i wiarygodności.

Silvia Congost podkreśla, że toksyczni ludzie nie zawsze działają w sposób oczywisty – często manipulują, stosują psychologiczne sztuczki i budują iluzję bliskości, by utrzymać kontrolę nad ofiarą. Autorka pokusiła się także o porównanie toksycznych ludzi do trujących roślin. Choć na pierwszy rzut oka wydają się atrakcyjne, w ostatecznym rozrachunku mogą powodować tylko naszą krzywdę.

Tego rodzaju osoby często obniżają pewność siebie, zasiewają wątpliwości, powodują paraliż decyzyjny, przez co trudno jest się od nich uwolnić i zakończyć definitywnie relację.

Poradnik uczy identyfikować toksyczne zachowania i charakterystyczne cechy, ludzi, którzy nas krzywdzą. Jednocześnie autorka proponuje typologię osób toksycznych, dzieląc ich między innymi na osoby narcystyczne, psychopatyczne, manipulatorów czy emocjonalnych wampirów. W poradniku znajdziecie także techniki manipulacji stosowane przez takie osoby. Autorka tłumaczy, czym jest „love bombing”, „ghosting” czy “gaslighting”, jednocześnie dając wskazówki, jak radzić sobie z tego typu działaniami. Jednym z najważniejszych elementów książki Congost jest zbiór wskazówek dotyczących budowania zdrowych relacji i uwalniania się od tych, które powodują cierpienie. Choć autorka wskazuje na rolę psychoterapii, zaznacza też, jak ważne jest codzienne dbanie o swoje zdrowie psychiczne i fizyczne. Nie ukrywam, że są to dość ogólnikowe wskazania i u niektórych mogą powodować niedosyt. Bo przecież ile już razy słyszeliśmy, że należy zdrowo się odżywiać czy podejmować aktywność fizyczną? Zważywszy na psychologiczne wykształcenie autorki, oczekiwać można, że wskazania będą bardziej różnorodne i konkretne, a nie zakrawające na truizmy.

Dla lubiących przykłady z życia, Congost przedstawia relacje ludzi, z którymi miała do czynienia w pracy. Pomaga to utożsamić się czytelnikowi z sytuacją i ewentualnie wychwycić niepokojące sygnały w swoich relacjach. Po każdym rozdziale znajduje się również sekcja z przestrzenią na własne przemyślenia. To świetne rozwiązanie, które pomaga czytelnikowi przeanalizować własne doświadczenia i zastanowić się nad działaniami, jakie powinien podjąć.

A czy książka ma jakieś minusy? Jak już wcześniej wspominałam, jest ona miejscami zbyt ogólna. Osoby, które wcześniej czytały inne książki o toksycznych relacjach, mogą nie znaleźć w niej wielu nowych informacji.

Co więcej, chociaż książka oferuje wiele praktycznych porad, nie zawsze zagłębia się w bardziej skomplikowane przypadki toksycznych relacji, np. w kontekście współuzależnienia czy relacji zawodowych w bardzo hierarchicznych strukturach. Może więc stanowić dobry wstęp do tematu, ale w niektórych sytuacjach konieczna będzie dodatkowa literatura lub wsparcie specjalisty.

Mimo swoich wad lekturę tę uznaję za bardzo wartościową. Dzięki przystępnemu językowi, licznym przykładom i wskazówkom, książka Congost jest doskonałym przewodnikiem dla każdego, kto chce poprawić jakość swojego życia i nauczyć się budować zdrowe, pełne szacunku relacje. Niezależnie od tego, czy ktoś zmaga się z toksycznym partnerem, członkiem rodziny czy współpracownikiem – znajdzie tu coś dla siebie.

Toksyków uznaję za dobrą książkę dla osób, które o toksycznych relacjach nie wiedzą zbyt wiele bądź chcą swoją wiedzę uporządkować. Polecam!

Natalia Stępczyńska – wolontariuszka Fundacji Herbooks; ukończyła kryminologię i pedagogikę resocjalizacyjną na Uniwersytecie Gdańskim; wykładowczyni w Społecznej Akademii Nauk w Łodzi; aktywistka; edukatorka w zakresie równouprawnienia, wtórnej wiktymizacji oraz szkodliwego wpływu stereotypów.

Fot. Steve Buissinne z Pixabay